FLEBEKTOMIA - USUNIĘCIE NACZYŃ ŻYLNYCH

- żylaków kończyny dolnej

Informacja ogólna o zabiegu:

Przyczyną kwalifikacji do zabiegu, który proponujemy Pani/Panu jest obecność żylaków kończyn dolnych rozwijających się na skutek niewydolności żył i uszkodzenia zastawek żylnych. Ich powstawaniu i powiększaniu się sprzyjają takie czynniki, jak długotrwałe siedzenie i stanie, otyłość, zaparcia, leczenie hormonalne, ciąża oraz przebyta zakrzepica żylna. Częstość występowania żylaków rośnie wraz z wiekiem pacjenta. Niewielkie żylaki mogą nie dawać dolegliwości. W późniejszej fazie choroby pojawia się często uczucie ciężkości, zmęczenia, ból kończyn dolnych, obrzęk, przebarwienia skóry a nawet owrzodzenia, najczęściej w okolicy dolnych partii goleni. Występowanie widocznych w skórze żylaków może wiązać się z niewydolnością naczyń żylnych ukrytych głębiej pod skórą. W takich przypadkach zabieg może okazać się bardziej rozległy, niż tylko usunięcie widocznych zmian.

Stwierdzone u Pana/Pani żylaki kończyn dolnych są wskazaniem do zabiegu. Zabiegowe usunięcie żylaków należy do najskuteczniejszych metod leczenia tej choroby.


Opis przebiegu proponowanej procedury / zabiegu:

Leczenie zabiegowe żylaków kończyn dolnych ma na celu zlikwidowanie przyczyny ich powstania oraz ich usunięcie.

O zakresie zabiegu poinformuje Panią/Pana lekarz na podstawie przeprowadzonych badań (zwłaszcza USG - Doppler żył). W zależności od rodzaju stwierdzonej patologii, zabieg operacyjny może polegać na usunięciu jedynie widocznych żylaków lub też usunięciu żylaków i niewidocznych z zewnątrz naczyń żylnych zaopatrujących żylaki. W tym drugim przypadku konieczne może być usunięcie lub podwiązanie dużych niewydolnych żył układu żył powierzchownych takich, jak żyła odpiszczelowa lub odstrzałkowa oraz (jeśli konieczne) podwiązanie żył łączących żyły głębokie z żyłami powierzchownymi (perforatorów). Podwiązanie żył jest to przecięcie i zamknięcie światła naczynia poprzez zawiązanie podwiązki chirurgicznej.

Usuwanie żylaków przeprowadza się przy pomocy licznych niewielkich nacięć skóry nad żylakami stosując delikatne narzędzia chirurgiczne. W przypadku problemów technicznych np.: dużych żylaków, szerokich niewydolnych perforatorów, lub też zmian o charakterze zapalnym lub pozakrzepowym, cięcia te mogą wymagać poszerzenia. Jeżeli zabieg obejmuje podwiązanie lub usunięcie żyły odpiszczelowej, wykonywane jest zwykle większe cięcie w pachwinie oraz kolejne mniejsze cięcie (lub cięcia) w przebiegu żyły w okolicy uda, kolana lub na goleni. W przypadku leczenia żyły odstrzałkowej cięcia wykonywane są w dole podkolanowym oraz na goleni. Żyłę odstrzałkową lub odpiszczelową usuwa się często z wykorzystaniem specjalnej sondy, wprowadzanej do światła żyły. Operację kończy zaopatrzenie ran (jeżeli konieczne, także założenie szwów), założenie opatrunków oraz wyrobów uciskowych.

W przypadku reoperacji zakres zabiegu zależy od przyczyny wznowy żylaków. Reoperacje mogą wymagać wykonania flebektomii (miejscowego usunięcia żylaków), jak i zabiegów na większych żyłach układu powierzchownego. Ze względu na obecne blizny po wcześniejszych zabiegach oraz zwykle odmienną anatomię, reoperacje należą do zabiegów trudniejszych i wiążą się z wyższym ryzykiem wystąpienia zdarzeń niepożądanych.

Dalsza opieka pozabiegowa sprawowana jest ambulatoryjnie. Częstotliwość wizyt ustala lekarz opiekujący się Panią/Panem w poradni. Konieczna jest ścisła współpraca z lekarzem po zabiegu.

Powyższy opis dotyczy niepowikłanego i standardowego przebiegu zabiegu oraz okresu pozabiegowego powinniście Państwo być świadomi, że zabieg jest zawsze związanay z ryzykiem powikłań, zarówno tych wymienionych w dalszej części tej zgody, jak i innych, rzadziej występujących, trudnych do przewidzenia.


Opis innych dostępnych metod leczenia:

1. Leczenie farmakologiczne – nie spowoduje zniknięcia żylaków, i w sytuacji, gdy wskazane jest leczenie zabiegowe, nie powinno go zastępować. Głównym wskazaniem do leczenia farmakologicznego jest obecność takich objawów, jak bóle, uczucie ciężkości i zmęczenia, obrzęki oraz inne objawy towarzyszące przewlekłym chorobom układu żylnego.

2. Wewnątrzżylne zamykanie żyły odpiszczelowej lub odstrzałkowej. Metody te polegają najczęściej na zamknięciu światła żyły na drodze ablacji termicznej. Wykorzystuje się energię światła lasera, pola magnetycznego o radiowej długości fali lub pary wodnej. Zabieg polega na wprowadzeniu (poprzez nakłucie) do światła żyły specjalnych sond, przez które dostarcza się energią termiczną, która uszkadza ścianę żyły powodując jej zamknięcie i zwłóknienie. W naszym kraju żadna z metod ablacji termicznych nie jest refundowana.

3. Leczenie obliteracyjne (skleroterapia – ablacja chemiczne). Polega na dożylnym podaniu środka, który poprzez uszkodzenie śródbłonka i wykrzepienie krwi prowadzi do zwłóknienia leczonego naczynia. Wskazaniem do tego leczenia są telangiektazje (pajączki), żylaki siatkowate, żylaki oraz żylaki nawrotowe. Można w ten sposób leczyć także niewydolność dużych naczyń żylnych. Podobnie, jak i inne sposoby leczenia, ten sposób postępowania wymaga właściwego doświadczenia osoby wykonującej. Ostatnio dostępna jest również metoda umożliwiająca zamknięcie światła żyły poprzez podanie specjalnego środka („kleju”) do jej światła. Skleroterapia nie jest w Polsce refundowana.

4. Terapia uciskowa (kompresjoterapia) - polega na stosowaniu wyrobów zapewniających stopniowany ucisk kończyny dolnej. Metoda ta nie usuwa żylaków, powoduje jednak zmniejszenie nadciśnienia żylnego w układzie żylnym i łagodzi dolegliwości w trakcie jej stosowania. Wyroby uciskowe są dobierane indywidualnie i powinny być stosowane w zalecanej przez lekarza klasie ucisku. Nie są w Polsce refundowane w tym wskazaniu.


Dające się przewidzieć następstwa zabiegu i możliwe powikłania:

Pomimo dużego doświadczenia i staranności ze strony zespołu operacyjnego w czasie operacji i po niej może dojść do powikłań, które przeważnie są natychmiast rozpoznawane i leczone. Wymienione powikłania mogą pojawić się w przebiegu pooperacyjnym u każdego pacjenta, jednak ich ogólna częstość nie jest wysoka. Ich liczba zwiększa się u chorych na cukrzycę, pacjentów powtórnie operowanych i osób otyłych.

Krwiaki i siniaki w skórze i tkance podskórnej – przejściowe, ustępują po kilku tygodniach

Przebarwienia skóry - w miejscach po żylakach i wykonywania zabiegu (bywają obecne przed zabiegiem i narastają z czasem trwania choroby)

Zgrubienia i nacieki zapalne na skórze i w tkance podskórnej – mają charakter przejściowy – mogą jednak pozostawiać miejscowe zbliznowacenia

Krwawienie śród- i pooperacyjne - w wyjątkowej sytuacji może wymagać transfuzji krwi, rozszerzenia zabiegu bądź reoperacji.

Zakrzepica żył powierzchownych - może dotyczyć podwiązanych lub innych odcinków układu żylnego – w większości przypadków wiąże się to z miejscowym bólem i zaczerwienieniem w przebiegu wykrzepionych żył

Zakażenie rany operacyjnej – niezwykle rzadko, może jednak prowadzić do przedłużonego gojenia, do powstawania ropni, przetok lub brzydkich blizn, towarzyszyć mu mogą stany gorączkowe, sporadycznie może dojść do uogólnienia zakażenia

Powstanie przerośniętych i szpecących blizn szczególnie w przypadku skłonności osobniczych

Uszkodzenia sąsiednich narządów (np. tętnicy udowej, żyły udowej, węzłów chłonnych, nerwów). Ryzyko wzrasta w przypadku otyłości, przy zaburzonych stosunkach anatomicznych (reoperacje), u chorych po urazach, rozległych stanach zapalnych czy napromienianiu tej operowanej okolicy


Powikłania odległe związane z proponowanym leczeniem zabiegowym:

Zakrzepica żył głębokich - objawy to najczęściej obrzęk i ból kończyny, może być powikłana zatorowością płucną. Objawy zatorowości mogą być niecharakterystyczne, może też wystąpić nagła duszność, ból w klatce piersiowej, krwioplucie, spadek ciśnienia tętniczego krwi, przyśpieszenie czynności serca, utrata przytomności, zatrzymanie akcji serca a nawet zgon

Zakrzepica lub zapalenie żył powierzchownych kończyn dolnych – najczęściej pod postacią zaczerwienienia i bolesnego zgrubienia w przebiegu naczyń – może trwać kilka tygodni, czasami leczymy w drodze trombektomii, czyli nakłucia lub nacięcia naczynia i usunięcia skrzepliny.

Zaburzenia oddychania – od duszności do niewydolności oddechowej wywołanej np. zatorowością płucną lub też uczuleniem na środek znieczulający

Wyciek chłonki z rany pooperacyjnej – na skutek uszkodzenia naczyń lub węzłów chłonnych, trwa długo i jest trudny do leczenia, przedłuża gojenie się rany i sprzyja jej zakażeniu, opóźnia powrót do normalnej aktywności.

Obrzęk limfatyczny kończyny dolnej - występuje rzadko, przebiega w sposób przewlekły, nieleczony ma charakter narastającego obrzęku prowadzącego do deformacji kończyny

Uszkodzenie nerwów czuciowych w obrębie łydki i stopy - powikłanie rzadkie i niegroźne dla życia, ale uciążliwe, objawia się zaburzeniami czucia. W okresie bezpośrednio po zabiegu w okolicy ran występuje ograniczona niedoczulica lub przeczulica skóry związana z przecięciem nerwów w obrębie rany, dolegliwości z czasem ulegają ograniczeniu, sporadycznie mogą utrzymywać się przewlekle

Uszkodzenie nerwów ruchowych kończyny – występuje niezwykle rzadko, najczęściej w przypadku anomalii anatomicznych lub też reoperacji

Uczulenie na środki znieczulające – może wystąpić spadek ciśnienia, zasłabnięcie lub wstrząs – pacjent, u którego w przeszłości występowały objawy uczuleniowe powinien je zgłosić lekarzowi przed zabiegiem

Uszkodzenia skóry przez środki dezynfekujące – powikłanie rzadkie, częściej u pacjentów, u których stwierdza się uczulenia na te preparaty

Zakażenia wirusem zapalenia wątroby (tzw. żółtaczki zakaźnej) – w celu ograniczenia do minimum tego powikłania zabiegi wykonywane są w warunkach aseptycznych, uzasadnione jest wykonanie przed zabiegiem operacyjnym szczepień przeciwko WZW typ B

Wznowa żylaków po zabiegu– najczęściej ma związek z dalszym rozwojem choroby, która ma charakter postępujący i nasila się wraz z wiekiem pacjenta.

brak efektu, czyli zachowanie niezmienionej średnicy i przepływu - może wymagać powtórzenia zabiegu.


Opis możliwych następstw w przypadku rezygnacji z proponowanego leczenia:

Jeżeli wskazaniem do zabiegu były pajączki, żyły siatkowate lub małe żylaki a ich obecność jest związana z niewielkimi zaburzeniami krążenia żylnego, rezygnacja z wykonania zabiegu skleroterapii nie wiąże się z istotnym ryzykiem pogorszenia stanu zdrowia. Jeżeli wskazaniem do wykonania skleroterapii było owrzodzenie żylne, duże żylaki lub żylaki nawrotowe, rezygnacja z zabiegu może przyczynić się do dalszego postępu choroby. Obecność coraz większych żylaków sprzyja również powstawaniu często niebezpiecznej dla życia i zdrowia pacjenta zakrzepicy żylnej.


Czynniki zwiększające ryzyko powikłań ze strony pacjenta:

Na ryzyko zabiegu mają wpływ stan ogólny chorego oraz choroby współistniejące oraz choroby przebyte. Na ryzyko infekcji, szczególnie narażenie są chorzy tuż po przebytych infekcjach, nosiciele bakterii (nos, gardło, zęby próchnicze, infekcje dróg moczowych, ginekologiczne, skóry i paznokci).

Bliznowce pooperacyjne mogą tworzy się u chorych ze skłonnościami do tego - blizny po wcześniejszych zabiegach. U chorych na cukrzycę istnieje większe ryzyko infekcji i gojenia rany. U chorych z osłabioną odpornością lub zażywających leki immunosupresyjne istnieje większe ryzyko infekcji.


Przygotowanie do zabiegu:

Przed zabiegiem należy wykonać badania krwi: morfologia oraz układ krzepnięcia (APTT, PT)

Około 7 dni przed zabiegiem należy odstawić leki zwiększające ryzyko krwawienia: warfin i pochodne, preparaty kwasu acetylosalicylowego (Aspiryna, Polopiryna, Acard)

Ograniczyć spożywanie alkoholu i kawy na około 24h przed zabiegiem Zrezygnować z opalania oraz wizyt w solarium na około 2-3tyg. przed zabiegiem

Pacjenci z cienką, pergaminową skórą i dużą tendencją do siniaczenia około 7 dni przed zabiegiem mogą przyjmować Rutinoscorbin, Cyclonamine w celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia znacznego zasinienia powiek po zabiegu

Do przygotowania jelita do zabiegu należy użyć środka Enema lub Rectanal.

Obydwa środki dostępne są w aptekach i sprzedawane bez recepty. Przygotowanie polega na oczyszczeniu jelita przy pomocy tych środków, jeden raz wieczorem w dniu poprzedzającym zabieg oraz jeden raz w dniu zabiegu, 1-2 godziny przed zabiegiem. Poza tym lekarz może zlecić inne leki, które należy przyjąć zgodnie z uzyskanymi wskazówkami.


Najważniejsze informacje po zabiegu:

O sposobie postępowania poinformuje Panią/Pana lekarz, zwracając uwagę na informacje dotyczące:

- poruszania się (chodzenia) oraz rehabilitacji,
- ewentualnego leczenia przeciwbólowego,
- okresu stosowania terapii uciskowej,
- sposobu pielęgnacji skóry operowanej okolicy,
- stosowania profilaktyki przeciwzakrzepowej (o ile jest to potrzebne, otrzyma Pani/Pan receptę na heparynę drobnocząsteczkową),
- terminu wizyty kontrolnej.

Zabieg wykonywany jest w warunkach ambulatoryjnych. Pacjent/ka zazwyczaj wraca do normalnych, codziennych czynności. W niektórych przypadkach, np. z uwagi na szczególne warunki pracy lub inne okoliczności, orzeka się o niezdolności do pracy. Nie przewiduje się specjalnych wskazówek dietetycznych, należy jednak dbać o prawidłowe codzienne wypróżniania, unikając zaparć.

Należy unikać ekspozycji skóry na wysokie temperatury (np. gorące kąpiele).

Wieczorem w dniu zabiegu oraz dnia następnego należy powstrzymać się od nadmiernego wysiłku fizycznego, zalecana jest pozycja półleżąca na wznak z lekko uniesioną głową. Nadmierna aktywność, schylanie się, dźwignie w pierwszym tyg. po zabiegu sprzyjają nasileniu obrzęku operacyjnego oraz wydłużają czas gojenia.

- Obrzęk, podbiegnięcia krwawe, zasinienie są naturalną reakcją. Pojawić się mogą w pierwszych dniach po zabiegu i ustępują samoistnie zwykłe w ciągu 10-14dni. W przypadku znacznego nasilenia zmian po zabiegu można zastosować preparaty uszczelniające ogólnie (Rutinoscorbin, Troxerutin) lub miejscowe (maść z heparyną, preparaty z Arnicą)

- Ból mogący pojawić się po zabiegu jest zwykle nieznaczny, pacjenci podają raczej wrażenie „ściągania” i na ogół nie wymaga stosowania leków przeciwbólowych.

- W okresie około 3-4 tyg. po zabiegu nie korzystamy z basenów, saun, kąpieli w naturalnych zbiornikach wodnych, nie przebywamy w pomieszczeniach o zwiększonym zapyleniu


Możliwe postępowanie towarzyszące zabiegowi oraz okoliczności je uzasadniające:

W trakcie zabiegu może dojść do sytuacji wymagającej zastosowania dodatkowej procedury postępowania nie uzgodnionej przed zabiegiem z pacjentem.

- Wystąpienie komplikacji w trakcie zabiegu lub w okresie pozabiegowym może spowodować konieczność wykonania dodatkowych zabiegów, nie omawianych wcześniej z pacjentem.

- Dodatkowe leczenie w przypadku wystąpienia powikłań tzn. wykonanie dodatkowej procedury lub zastosowanie innego leczenia.

- Nawet kiedy ryzyko wystąpienia powikłań nie jest duże i dochodzi do nich rzadko, należy liczyć się z możliwością ich wystąpienia i zabiegami mającymi na celu poprawę ich wyniku.

Liposukcja nie jest zabiegiem przeznaczonym dla perfekcjonistów ze względu na fakt, że występowanie drobnych wyczuwalnych nierówności, oraz minimalnych asymetrii jest normalne i fizjologiczne i występuje u osób które podały się liposukcji jak i tych które nigdy takiego zabiegu nie przeszły. Zabieg nie wskazany jest również dla pacjentów z dysmorfofobią (ang. BDD).